Praktyczny przewodnik: Jak przygotować suszone grzyby do bigosu?
Czytelniku!
Prosimy pamiętać, że wszystkie instrukcje oraz porady wprowadzone na naszej stronie nie zastępują samodzielnej konsultacji ze ekspertem/profesjonalistą. Korzystanie z informacji zawartych na naszym blogu w praktyce zawsze powinno być konsultowane z profesjonalistą o odpowiednich kwalifikacjach. Redakcja i wydawcy naszego portalu nie ponoszą odpowiedzialności ze stosowania informacji publikowanych na stronie.
W kulinarnym świecie, przygotowanie suszonych grzybów do bigosu jest kluczowym etapem w procesie tworzenia tego tradycyjnego, aromatycznego dania. Suszone grzyby, ze względu na swoją intensywną nutę smakową, nadają bigosowi niezwykły głęboki smak i wyrazistość. Dla tych, którzy chcą poznać tajniki przygotowywania suszonych grzybów do bigosu, oto praktyczny przewodnik.
1. Wybór odpowiednich grzybów
Pierwszym krokiem w przygotowaniu suszonych grzybów do bigosu jest wybór odpowiednich gatunków grzybów. Najczęściej stosowanymi gatunkami są borowiki, prawdziwki, lub kozaki. Ważne jest, aby wybrać grzyby wysokiej jakości, bez oznak pleśni lub zepsucia.
2. Namoczenie suszonych grzybów
Suszonym grzybom należy zapewnić odpowiednie nawilżenie przed ich użyciem. Przed namoczeniem, dokładnie sprawdź grzyby, usuwając wszelkie zanieczyszczenia i resztki ziemi. Następnie umieść suszone grzyby w misce i zalej je ciepłą wodą. Proporcje wody do grzybów powinny wynosić około 2:1. Pozostaw grzyby w moczeniu na około 20-30 minut, aż staną się miękkie i napęczniałe.
3. Obgotowanie grzybów
Po namoczeniu, suszone grzyby trzeba obgotować, aby pozbyć się ewentualnych substancji trujących i wzmocnić ich smak. Wlej wodę do garnka i gotuj grzyby przez około 15-20 minut. Następnie odcedź grzyby, zachowując wywar. Wywar z grzybów stanowi cenny dodatek do bigosu, nadając mu niepowtarzalny smak.
4. Krojenie i przygotowanie grzybów
Po obgotowaniu i odcedzeniu grzybów, przystąp do ich krojenia. Odetnij twarde nóżki i pokrój grzyby na mniejsze kawałki lub paski, w zależności od preferencji. Gotowe kawałki suszonych grzybów można teraz dodać do przygotowywanego bigosu.
5. Dodanie grzybów do bigosu
Włączając suszone grzyby do bigosu, przyczyniasz się do stworzenia wyjątkowego smaku dania. Upewnij się, że dodajesz je w odpowiednim momencie gotowania bigosu, zazwyczaj około 30 minut przed końcem procesu gotowania. Dzięki temu grzyby zdążą odpowiednio nasiąknąć smakiem pozostałych składników.
6. Kontrola smaku i doprawienie
Podczas gotowania bigosu z suszonymi grzybami, regularnie sprawdzaj smak i doprawiaj danie według własnych preferencji. Suszone grzyby nadają bigosowi wyjątkową głębię smaku, ale również mogą być intensywne, dlatego ostrożnie z solą i przyprawami. Przygotowanie suszonych grzybów do bigosu to nie tylko proces techniczny, ale także sztuka przywracania tradycyjnego smaku temu klasycznemu polskiemu daniu. Wybierając odpowiednie grzyby, starannie je przygotowując i dodając je do gotującego się bigosu, możesz stworzyć potrawę, która zachwyci Twoich gości i ożywi kulinarną dziedzictwo. Suszone grzyby to niezbędny składnik bigosu, który podnosi jego smak na wyższy poziom i sprawia, że staje się on prawdziwą ucztą dla podniebienia.
Jak suszyć grzyby do użycia w bigosie?
Suszenie grzybów to kluczowy krok w przygotowaniu doskonałego bigosu, który zachwyci podniebienia każdego smakosza. Proces ten wymaga odpowiedniej wiedzy i techniki, aby zapewnić, że suszone grzyby będą gotowe do użycia w naszym ulubionym tradycyjnym daniu. W poniższym przewodniku krok po kroku przedstawiamy skuteczny sposób na suszenie grzybów do użycia w bigosie.
1. Wybór odpowiednich grzybów
Najpierw musimy wybrać odpowiednie gatunki grzybów. Najlepiej nadają się do suszenia gatunki o intensywnym smaku i aromacie, takie jak borowiki, kurki, czy maślaki. Ważne jest również, aby wybrać grzyby świeże, zdrowe i wolne od uszkodzeń.
2. Przygotowanie grzybów
Następnie musimy dokładnie oczyścić grzyby, usuwając wszelkie zanieczyszczenia, liście i igły. Starannie opłucz je w zimnej wodzie i odłóż na ręcznik papierowy, aby osuszyć.
3. Krojenie grzybów
Teraz przystępujemy do krojenia grzybów. Możemy je pokroić w cienkie plastry lub drobne kawałki, w zależności od własnych preferencji. Im mniejsze kawałki, tym szybciej będą się suszyć.
4. Przygotowanie suszarki do grzybów
W tej fazie potrzebujemy suszarki do grzybów. Jest to urządzenie specjalnie zaprojektowane do suszenia żywności. Możemy także użyć piekarnika, ale suszarka jest bardziej efektywna i precyzyjna. Upewnijmy się, że suszarka jest czysta i gotowa do użycia.
5. Układanie grzybów na tackach
Rozłóżmy nasze pokrojone grzyby równomiernie na tackach suszarki. Zachowajmy odstępy między nimi, aby zapewnić odpowiedni przepływ powietrza.
6. Regulacja temperatury i czas suszenia
Następnie ustawmy odpowiednią temperaturę na suszarce do grzybów. W przypadku suszenia grzybów do bigosu zaleca się stosowanie temperatury około 45-60°C. Czas suszenia może się różnić w zależności od rodzaju grzybów i wilgotności, ale zazwyczaj trwa od 4 do 10 godzin. Starajmy się utrzymywać stałą temperaturę i regularnie sprawdzać stan naszych grzybów.
7. Test suszenia
Aby sprawdzić, czy grzyby są gotowe, wyjmijmy jeden z nich i ostudźmy go. Jeśli jest suchy i chrupiący, to znak, że nasze grzyby są gotowe do użycia w bigosie.
8. Przechowywanie suszonych grzybów
Po zakończeniu procesu suszenia, pozostawmy grzyby do całkowitego wystygnięcia, a następnie przechowujmy je w szczelnie zamkniętych słoikach lub workach próżniowych. Ważne jest, aby trzymać je z dala od wilgoci i światła.
9. Rehydratacja przed użyciem
Przed dodaniem suszonych grzybów do naszego bigosu, konieczne jest ich ponowne nawodnienie. Możemy to zrobić, mocząc grzyby w ciepłej wodzie przez około 30 minut. Następnie grzyby będą gotowe do dodania do potrawy. Teraz, mając gotowe suszone grzyby, możemy przygotować wyjątkowy bigos o intensywnym smaku i aromacie. Ten proces krok po kroku zapewni, że nasze grzyby będą idealnie przygotowane do użycia w naszych ulubionych potrawach. Oto praktyczny przewodnik, który pomoże ci cieszyć się smakiem tradycyjnego bigosu przez cały rok.
Wybór najlepszych gatunków grzybów na aromatyczny bigos.
Bigos, znany również jako kapuśniak, to tradycyjne danie kuchni polskiej, które od wieków zachwyca swoim wyjątkowym smakiem i aromatem. Jednym z kluczowych składników bigosu są grzyby, które nadają mu niepowtarzalny smak i głębię. Wybór odpowiednich gatunków grzybów jest niezwykle istotny, aby stworzyć aromatyczny bigos o doskonałym profilu smakowym. W tym praktycznym przewodniku omówimy, które gatunki grzybów są najlepsze do przygotowania tego tradycyjnego dania.
1. Borowiki
Borowiki to bez wątpienia jedne z najbardziej cenionych grzybów w kuchni polskiej. Ich mięsista konsystencja i intensywny smak sprawiają, że doskonale komponują się z kapustą i mięsem w bigosie. Można wybierać spośród różnych gatunków borowików, takich jak borowik szlachetny, czerwony czy szyszkowiec. Warto jednak pamiętać, że borowiki są grzybami sezonowymi, dlatego warto zdecydować się na suszone lub mrożone warianty poza sezonem.
2. Pieczarki
Pieczarki są powszechnie dostępne i często wykorzystywane w kuchni. Ich łagodny smak i delikatna struktura sprawiają, że są doskonałym uzupełnieniem bigosu. Można używać zarówno świeżych, jak i suszonych pieczarek, a także ich kombinacji, aby uzyskać interesujący smakowy kontrast.
3. Podgrzybki
Podgrzybki to grzyby o wyrazistym smaku i aromacie. Są doskonałym wyborem do bigosu, zwłaszcza jeśli pragniemy, aby danie to miało intensywny, leśny posmak. Podgrzybki można suszyć lub mrozić, co pozwala na ich wykorzystanie przez cały rok.
4. Kurki
Kurki to grzyby, które charakteryzują się delikatnym smakiem i przyjemnym aromatem. Dodając je do bigosu, można uzyskać subtelny, leśny smak, który wspaniale kontrastuje z kwasem kapusty kiszonej. Zarówno świeże, jak i suszone kurki są odpowiednie do tego dania.
5. Leśne mieszanki grzybów
Jeśli poszukujesz wyjątkowej mieszanki grzybów do bigosu, warto zainteresować się gotowymi leśnymi mieszankami grzybów dostępnymi w sklepach. Takie mieszanki często zawierają różnorodne gatunki grzybów, co pozwala na uzyskanie bogatego i zróżnicowanego smaku w bigosie. Warto pamiętać, że suszone grzyby wymagają wcześniejszego przygotowania. Zazwyczaj konieczne jest ich namoczenie przez kilka godzin lub nawet przez noc, aby stały się miękkie i gotowe do użycia. Po namoczeniu można je pokroić na mniejsze kawałki i dodać do bigosu, wybór odpowiednich gatunków grzybów ma kluczowe znaczenie dla smaku i aromatu bigosu. Borowiki, pieczarki, podgrzybki, kurki oraz mieszanki leśne to doskonałe opcje, które pozwolą stworzyć wyjątkowe danie kuchni polskiej. Niezależnie od tego, czy wybierzesz świeże, suszone czy mrożone grzyby, bigos z pewnością zachwyci Twoje podniebienie swoim aromatycznym bogactwem smakowym.
Jak hydratyzować suszone grzyby przed dodaniem do potrawy?
Suszone grzyby są cennym składnikiem wielu potraw, dodając intensywny smak i aromat. Jednak aby w pełni wydobyć ich walory kulinarne, niezbędne jest odpowiednie przygotowanie poprzez hydrację. Ten praktyczny przewodnik pokaże, jak hydratyzować suszone grzyby przed dodaniem ich do potrawy, aby uzyskać najlepszy efekt smakowy i teksturę.
1. Wybór odpowiednich suszonych grzybów:
Przed rozpoczęciem procesu hydracji ważne jest, aby wybrać suszone grzyby wysokiej jakości. Upewnij się, że grzyby są całe, nieuszkodzone i wolne od zanieczyszczeń. Popularnymi gatunkami do hydracji są borowiki, kozaki, kurki i podgrzybki.
2. Przygotowanie sprzętu:
Przygotuj wszystkie niezbędne narzędzia, takie jak miska, nóż, deska do krojenia oraz woda o temperaturze pokojowej lub lekko ciepła.
3. Wstępne przygotowanie grzybów:
Przed rozpoczęciem hydracji zaleca się obranie grzybów ze wszelkich zanieczyszczeń, takich jak liście, igły czy piasek. Możesz to zrobić delikatnie przemywając grzyby, ale nie namaczaj ich jeszcze w wodzie.
4. Krok po kroku – proces hydracji:
a. Rozłóż suszone grzyby na desce do krojenia i przekrój je na mniejsze kawałki lub zostaw w całości, w zależności od preferencji.
b. Umieść kawałki grzybów w misce.
c. Delikatnie zalej grzyby wodą o temperaturze pokojowej lub lekko ciepłą. Woda powinna pokryć grzyby całkowicie.
d. Pozostaw grzyby w misce z wodą na około 20-30 minut. Czas hydracji może być dłuższy, jeśli suszone grzyby są bardzo twarde.
e. Regularnie sprawdzaj grzyby podczas procesu hydracji, aby upewnić się, że stają się miękkie i pulchne.
5. Opcjonalny etap – użycie bulionu:
Jeśli chcesz wzmocnić smak grzybów, zamiast zwykłej wody, możesz użyć bulionu warzywnego lub drobiowego do hydracji. To doskonały sposób, aby grzyby nasiąknęły dodatkowym smakiem.
6. Wykorzystanie w potrawie:
Gdy grzyby są już odpowiednio hydratowane, można je dodać do potrawy zgodnie z przepisem. Pamiętaj, że woda użyta do hydracji jest cennym składnikiem i może być wykorzystana do przygotowania sosu lub bulionu, aby zachować pełny smak grzybów.
Hydracja suszonych grzybów to kluczowy krok w przygotowywaniu potraw, które będą cieszyć się wyjątkowym smakiem i aromatem. Warto poświęcić czas na odpowiednie przygotowanie grzybów, aby uzyskać najlepsze rezultaty kulinarnego doświadczenia. Teraz, dzięki temu praktycznemu przewodnikowi, jesteś gotowy do hydracji suszonych grzybów i ich wykorzystania w Twoich ulubionych potrawach.
Czy konieczne jest gotowanie suszonych grzybów przed dodaniem do bigosu?
Wielbiciele tradycyjnej kuchni polskiej nie mogą się oprzeć przed wyzwaniem, jakim jest przygotowanie pysznego bigosu. To danie, zawsze obecne na polskich stołach podczas uroczystości i świąt, cieszy się ogromną popularnością ze względu na swoje niepowtarzalne połączenie smaków i aromatów. Jednym z kluczowych składników bigosu są grzyby, które nadają temu daniu nie tylko wyjątkowego smaku, ale także bogactwa i głębi. Suszona odmiana grzybów, często wykorzystywana w bigosie, budzi pewne wątpliwości dotyczące sposobu ich przygotowania. Czy konieczne jest gotowanie suszonych grzybów przed ich dodaniem do bigosu? To pytanie nurtuje wielu kucharzy, zarówno tych doświadczonych, jak i początkujących. Odpowiedź na to pytanie może wpłynąć na ostateczny smak i konsystencję naszego ulubionego dania. Warto zacząć od podstawowej informacji dotyczącej suszenia grzybów. Proces suszenia polega na usunięciu z nich wilgoci, co pozwala na ich dłuższe przechowywanie i skoncentrowanie smaku. Suszone grzyby są zatem produktem o wyjątkowo intensywnym smaku, który może znacznie wzbogacić nasz bigos. Jednakże, zanim dodamy je do potrawy, warto zastanowić się nad kilkoma ważnymi kwestiami.
Sposób przygotowania grzybów do bigosu
Wielu kucharzy zaleca gotowanie suszonych grzybów przed ich dodaniem do bigosu. Jest to krok kluczowy, który pozwala na odzyskanie wilgoci, ułatwia ich miękkie i jednolite konsystencji, a także eliminuje potencjalnie gorzką nutę, którą mogą posiadać niektóre gatunki grzybów. Gotowanie suszonych grzybów jest więc procesem, który może znacząco wpłynąć na ostateczny smak naszego bigosu.
Krok po kroku: Gotowanie suszonych grzybów
- Namoczenie: Pierwszym krokiem przed gotowaniem suszonych grzybów jest ich namoczenie. Grzyby powinny być zanurzone w zimnej wodzie na około 2-4 godziny. Ten proces pozwala na delikatne rozmiękczenie grzybów i usunięcie nadmiaru soli lub kurzu, który może być obecny na powierzchni suszonych grzybów.
- Gotowanie: Po namoczeniu suszone grzyby można gotować. Warto użyć świeżej wody, w której wcześniej nie były moczone. Gotowanie powinno trwać około 20-30 minut, choć czas ten może się różnić w zależności od rodzaju grzybów. Ważne jest, aby gotować je na niewielkim ogniu, aby uniknąć nadmiernego rozgotowania.
- Odsączenie i obróbka: Po gotowaniu grzyby należy odsączyć, zachowując wywar, który może posłużyć jako dodatek do bigosu. Następnie grzyby można pokroić lub przygotować w zależności od własnych preferencji i przepisu, którym się kierujemy.
Czy można pominąć proces gotowania?
Oczywiście, istnieją również przeciwnicy gotowania suszonych grzybów przed dodaniem ich do bigosu. Argumentują oni, że gotowanie może usunąć część smaku i aromatu grzybów, co wpłynie na ostateczny charakter dania. Jednakże, jeśli zależy nam na pewności co do miękkości i bezpieczeństwa spożycia grzybów, gotowanie jest zdecydowanie zalecanym krokiem, czy konieczne jest gotowanie suszonych grzybów przed dodaniem do bigosu? Odpowiedź brzmi: to zależy. Jeśli zależy nam na uzyskaniu idealnej konsystencji i eliminacji gorzkiego posmaku, to gotowanie jest zdecydowanie korzystnym rozwiązaniem. Jednakże, eksperymentowanie z różnymi technikami przygotowania grzybów może prowadzić do odkrycia własnej, niepowtarzalnej wersji tego tradycyjnego dania. Warto więc poeksperymentować i dostosować proces przygotowania suszonych grzybów do swoich własnych preferencji smakowych.
Tajemnice intensywnego smaku: W jaki sposób marynować suszone grzyby do bigosu?
W świecie kulinarnej ekscytacji, nie ma nic bardziej satysfakcjonującego niż przygotowanie tradycyjnego bigosu. Ta staropolska potrawa, bogata w smaku i aromacie, zawsze zdobywa serca miłośników kuchni. Jednym z kluczowych składników, które nadają bigosowi wyjątkowy smak, są suszone grzyby. Jednak aby osiągnąć intensywność smaku, której można oczekiwać od tego dania, konieczne jest odpowiednie marynowanie suszonych grzybów. W tym praktycznym przewodniku, przedstawimy Ci tajemnice procesu marynowania suszonych grzybów, które uczynią Twój bigos niezapomnianym doświadczeniem kulinarnym.
Wybór Suszonych Grzybów
Na samym początku warto poświęcić uwagę na wybór suszonych grzybów. Idealnie nadają się do bigosu gatunki o intensywnym smaku, takie jak borowiki lub podgrzybki. Upewnij się, że grzyby są dobrej jakości i pozbawione jakichkolwiek zanieczyszczeń.
Dehydratacja Suszonych Grzybów
Aby uzyskać pełnię smaku z suszonych grzybów, konieczne jest ich niehydratyzowane. Najpierw opłucz suszone grzyby pod bieżącą wodą, aby pozbyć się ewentualnych zanieczyszczeń. Następnie możesz wybrać jedną z dwóch metod: namoczenie w ciepłej wodzie lub gotowanie w wywarze. Namoczenie w ciepłej wodzie to szybka metoda. Grzyby zostaw w misce z ciepłą wodą na około 30-60 minut. Pamiętaj jednak, że woda po namoczeniu grzybów może być cennym dodatkiem do Twojego bigosu, dlatego nie wylewaj jej. Alternatywnie, możesz gotować suszone grzyby w wywarze. Wystarczy wrzucić je do garnka z wrzącą wodą i gotować przez około 15-20 minut. Wywar z tego procesu również będzie idealnym dodatkiem do bigosu.
Ważny Krok: Marynowanie
Teraz, gdy Twoje grzyby są hydratyzowane, czas na właściwe marynowanie. To proces, który nadaje suszonym grzybom wyjątkowy smak i aromat. Wystarczy przygotować marynatę, która będzie składnikiem bazowym Twojego bigosu. Oto przepis na prostą marynatę:
- Cebula
- Marchew
- Seler
- Pietruszka
- Liście laurowe
- Ziarna ziela angielskiego
- Pieprz czarny
- Sól
Wsadź wszystkie te składniki do garnka i podduś na maśle lub oleju, aż warzywa zmiękną i zyskają złoty kolor. Następnie dodaj hydratyzowane grzyby i dusz je razem przez kilka minut.
Czas Marynowania
Tajemnicą intensywnego smaku suszonych grzybów w bigosie jest czas. Im dłużej marynują się w swojej mieszance aromatycznych przypraw, tym bardziej nasycony smak uzyskasz. Dlatego warto poświęcić im przynajmniej kilka godzin, a najlepiej całą noc w lodówce. To pozwoli składnikom marynaty wniknąć głęboko w grzyby, nadając im wyjątkową głębię smaku. Marynowanie suszonych grzybów do bigosu to proces, który wymaga cierpliwości i staranności, ale efekty są tego warte. Intensywny smak i aromat, jakie dodają marynowane grzyby, uczynią Twój bigos niezapomnianym daniem, które zachwyci Twoją rodzinę i gości. Pamiętaj o wyborze odpowiednich suszonych grzybów, hydratacji, przygotowaniu aromatycznej marynaty i czasie, jaki poświęcisz na marynowanie. Teraz, kiedy znasz tajemnice tego procesu, możesz stworzyć bigos, który zostanie doceniony za jego intensywny smak i doskonałość kulinarną. Smacznego!
Przechowywanie suszonych grzybów w długoterminowej perspektywie: Najlepsze praktyki.
Długotrwałe przechowywanie suszonych grzybów jest kluczowe, jeśli chcemy czerpać korzyści z ich wyjątkowego smaku i aromatu przez wiele miesięcy. Aby zachować jakość i świeżość suszonych grzybów, należy przestrzegać pewnych technicznych praktyk przechowywania. Dla wielu pasjonatów kulinariów stanowią one cenny składnik, który pozwala dodać niepowtarzalny smak potrawom, takim jak bigos. Poniżej przedstawiamy najważniejsze wskazówki dotyczące długoterminowego przechowywania suszonych grzybów.
Wybór Odpowiednich Opakowań
Przechowywanie suszonych grzybów rozpoczyna się od wyboru odpowiednich opakowań. Najlepszym wyborem są hermetyczne pojemniki, które zapewniają szczelność i minimalizują dostęp powietrza. Oxyblock worki lub słoiki z uszczelką gumową są doskonałym rozwiązaniem, ponieważ zapobiegają utracie wilgoci oraz kontaminacji. Unikaj opakowań przezroczystych, ponieważ światło może wpłynąć na jakość grzybów poprzez degradację składników odżywczych.
Suszanie Grzybów na Odpowiedni Poziom Wilgotności
Suszona wilgoć grzybów ma ogromne znaczenie podczas przechowywania. Grzyby powinny być dokładnie wysuszone, aby uniknąć rozwoju pleśni i bakterii. Idealny poziom wilgotności grzybów powinien wynosić mniej niż 10%. Przy użyciu specjalistycznego suszarki do grzybów lub piekarnika, można osiągnąć ten poziom. Po wysuszeniu, grzyby powinny być chłodzone do temperatury pokojowej, aby uniknąć kondensacji w opakowaniu.
Przechowywanie w Chłodnym i Suchym Miejscu
Kluczowym aspektem przechowywania suszonych grzybów jest utrzymanie odpowiedniej temperatury i wilgotności. Idealne warunki to temperatura poniżej 15°C i wilgotność powietrza poniżej 60%. Przechowuj grzyby w suchym i ciemnym miejscu, aby uniknąć ekspozycji na światło, które może prowadzić do utraty smaku i aromatu. Piwnica lub spiżarnia to często dobre wybory.
Oznakowanie i Data Przechowywania
Aby uniknąć dezorganizacji i zapewnić, że suszone grzyby nie utracą swojej jakości w długim okresie, zaleca się oznakowanie opakowań z zawartością i datą ich przechowywania. To pozwala na kontrolowanie wieku grzybów i wykorzystywanie ich w odpowiedniej kolejności, aby zachować świeżość.
Kontrola Szkodników
Podczas długotrwałego przechowywania suszonych grzybów warto również zachować ostrożność w zakresie szkodników. Może to obejmować umieszczenie małych woreczków z suszonymi liśćmi laurowymi w opakowaniach lub stosowanie naturalnych środków odstraszających owady. W podsumowaniu, przechowywanie suszonych grzybów w długoterminowej perspektywie to proces, który wymaga uwagi na szczegóły i dbałości o odpowiednie warunki. Zachowanie jakości i smaku suszonych grzybów pozwoli w pełni wykorzystać ich potencjał w kuchni, zwłaszcza podczas przygotowywania tradycyjnych potraw, takich jak bigos. Dlatego warto przestrzegać tych najlepszych praktyk przechowywania, aby cieszyć się aromatem i smakiem suszonych grzybów przez wiele miesięcy.